Tweede Kamer zit Kabinet op de lip

Het referendum is niet alleen door de Kamer opgedrongen, zij zit het kabinet ook op de lip bij elke stap die wordt gezet. Maar de Kamer is niet genereus in het aan de regering gunnen van middelen. Waardoor het budget ook een onderwerp in het debat over het grondwettelijk verdrag wordt. Uiteindelijk wordt er een budget bijeen gebracht van bijna €30 miljoen. Wat buiten beeld blijft is dat € 23 miljoen naar de gemeenten gaat om stemlokalen in te richten en verkiezingsborden te plaatsen. Het overblijvende budget moet gelijkelijk over voor- en tegenstanders worden verdeeld. Het komt erop neer dat er iets meer dan €3 miljoen beschikbaar is voor het kabinet. Daarvan is €1,5 miljoen bestemd voor een folder die op 7,5 miljoen huisadressen wordt bezorgd. Dat is tweedubbeltjes per folder… De in de Kamer vertegenwoordigde partijen zijn daarnaast ook niet vanaf het begin helder in hun eigen opstelling, in het bijzonder hoe ze met de uitslag van het ‘raadplegend referendum’ zullen omgaan. Uiteindelijk geven ze allemaal aan dat ze de uitslag zullen respecteren. (Zie tabel).

Er is geen ervaring, er is geen geld, er is geen eenduidige strategie in het Ja-kamp merkbaar. Bovendien is ‘het positieve taboe’ op meningsverschillen over Europa geheel verdwenen. In de campagne blijkt daarnaast het overheersende instrument van ‘vrije publiciteit’ erg kwetsbaar. In de werkgroep Woordvoering worden tal van mogelijkheden door gesproken. Intensief wordt er gezocht naar ‘slots’[1] in de radio- en tv-programmering waar bewindslieden hun verhaal kunnen doen. Of proberen in te spelen op debatten en media-events die door organisaties in het maatschappelijk middenveld, soms gesubsidieerd door de referendumcommissie, worden georganiseerd, waaruit de eenduidige wil van alle kabinetsleden moet blijken. Het succes is niet overtuigend.

[1] Slot of time slot, ontleend aan het Engels, een tijdsdeel in een tv- of radioprogramma